Slapillen maakten de weg vrij voor mechanisatie

Het klinkt als een eenvoudige uitvinding, maar het heeft grote efficiëntievoordelen opgeleverd in de slateelt wereldwijd. Dankzij pileren konden telers het zaaien mechaniseren. Het is één van de vele innovaties op het gebied van zaadkwaliteit en zaadbehandeling in afgelopen decennia, vertelt Henk van Lenteren, die bij Rijk Zwaan verantwoordelijk was voor kwaliteit en operations. “De pil bespaarde klanten arbeid én versnelde andere kwaliteitsverbeteringen.”

Een nacht in het water

Als jongen zag Henk (73 jaar) dat zijn vader, die vertegenwoordiger was bij Rijk Zwaan, in 1960 slazaadjes in de kelder een nacht in het water zette vóór het uitzaaien. “Het zorgde voor een betere kieming. Waarom, dat wist hij niet. Maar het werkte. Nu test ons Seed Quality Centre alle zaden met de meest geavanceerde technieken op kwaliteit, kiemkracht, gezondheid en genetische samenstelling om zo optimale zaadkwaliteit te garanderen.”

Perfect één-op-één in een perspotje

In die tijd tussen toen en nu was Henk bijna vijf decennia verantwoordelijk voor de zaadkwaliteit, het opzetten van een kwaliteitssysteem, de zaadbehandeling en de klachtenbehandeling bij Rijk Zwaan. Het pileren betekende een grote doorbraak. Het proces was uitgevonden door Royal Sluis, waarvan de pileringsafdeling later overging in Incotec. Met dat laatste bedrijf werkt Rijk Zwaan nog steeds samen op dit gebied.

“Voor 1970 zaaiden telers in een zaaibed en verspeenden plantjes in een perspot. Mechaniseren lukte niet, omdat slazaad langwerpig is. Door de ronde vorm van de pil werd dat wel mogelijk. Een machine kon elke pil perfect één-op-één in een perspotje laten vallen. Telers bespaarden zo enorm op arbeid. Plantenkwekers namen het specialistische opkweekproces langzaam maar zeker over.”

Primen doorbrak kiemrust

Het pileren zorgde bovendien voor een versnelling van andere zaadbehandelingen in de jaren ’80. Omdat de plantjes niet meer verspeend werden, was de zaadkwaliteit logischerwijs veel belangrijker. “Plantenkwekers wilden natuurlijk dat elke pil uitgroeide tot een plantje. Zo ontstond primen. Met deze techniek konden we de kiemrust van een zaadje doorbreken, nét voor de wortel werd uitgestoten. Dat was een uitkomst. Ook technieken als thermo-cure deden hun intrede, waarbij het zaad zelfs bij hogere temperaturen kiemde. Dat was nodig omdat telers in bijvoorbeeld Frankrijk ook onze zaden kochten”, legt Henk uit.

Klachten zorgden voor kwaliteitsverbetering

Die nieuwe behandelingen waren vaak een oplossing voor problemen die telers of plantenkwekers in de praktijk tegenkwamen. Als de zaadkwaliteit tegenviel, trokken zij aan de bel. Klachtenbehandeling was - niet toevallig - ook de afdeling van Henk.

“Als een klant een klacht had ingediend, veegde ik mijn agenda leeg en ging ik met hem en mijn collega’s in gesprek om uit te zoeken wat er precies was misgegaan. En of dat aan ons lag. Want in dat geval compenseerden we de klant en bedachten we een toets om dat de volgende keer vóór te zijn. Zo konden onze afnemers rekenen op steeds betere zaadkwaliteit en betrouwbaarheid van levering.”

Geavanceerde technieken Seed Quality Centre

Kwaliteit en betrouwbaarheid, daarvoor zal Rijk Zwaan zich in de toekomst onverminderd voor inzetten, daarvan is Henk overtuigd. “Als ik zie van welke geavanceerde technieken het Seed Quality Centre gebruikmaakt en hoeveel slimme mensen in ons bedrijf werken, heb ik daar alle vertrouwen in. Ik verwacht dat AI hierin ook een rol gaat vervullen. Zeker is dat klanten kunnen rekenen op ons commitment.”