Jaarronde slateelt

Regina was het eerste geregistreerde kropslaras van Rijk Zwaan in 1953. Een grote omwenteling, omdat het ras in de kas ook bij een korte dag een mooie krop produceerde. “Telers konden daardoor in de winter een goed gevulde sla telen in plaats van zielige velletjes”, vertelt Henk van Lenteren, die meer dan vijftig jaar bij Rijk Zwaan werkte. Het ras maakte jaarrond slateelt mogelijk, die er tot op de dag van vandaag voor zorgt dat consumenten elke dag van verse sla kunnen genieten.

Orders opnemen voor zijn vader

Met een assortiment van kropsla begon grondlegger Rijk Zwaan het veredelingsbedrijf in 1924. Rassen hadden in die tijd geen namen, maar beschrijvingen, zoals Amerikaansche roodbrand of Fransche latuw.

De persoonlijke herinneringen van Henk (73 jaar) gaan natuurlijk niet zover terug, maar toch kent hij de geschiedenis van de slaveredeling als geen ander. Als dertienjarige jongen nam hij namelijk al orders op voor zijn vader, die bij het bedrijf als vertegenwoordiger werkte. In 1970, toen Henk twintig was, kwam hij in dienst als selecteur, met sla als een van de hoofdgewassen.

3000 gulden voor Regina

Het eerste grote keerpunt in de slaveredeling lag ongeveer twintig jaar daarvoor. De kasteelt was toen sterk in opkomst, vertelt Henk. “Regina markeerde het begin van het succes van Rijk Zwaan. Onze vertegenwoordigers vonden namelijk bij een teler in Pijnacker een mutant, die ook bij een korte dag snel groeide. Het ras had dikkere bladeren en een mooie krop, ook bij weinig licht. Rijk Zwaan kocht het eigendomsrecht van dit ‘early french frame-type’ voor 3000 gulden. Heel veel geld in die tijd. Met Regina, het eerste geregistreerde ras, konden telers succesvol goede kropsla in de winter telen. Tot die tijd waren het zielige velletjes.”

Brief van een teler over Deciso

Dit ras vormde met ander genetisch materiaal het begin van gerichte veredeling voor de kasteelt en de vollegrondsteelt. Voor alle seizoenen en steeds internationaler. Totaalvoetbal, zo noemt Henk dat. Door de nauwe band tussen telers, vertegenwoordigers en veredelaars wist Rijk Zwaan waar de markt behoefte aan had. “In 1961 leidde dat tot het succesvolle kropslaras Deciso RZ. Klanten waren er erg blij mee. Het ras had een teler zo’n mooie kwaliteit en een goede opbrengst opgeleverd, dat hij ons daar zelfs een brief over schreef. Gaaf dat die bewaard is gebleven.”

Resistentieveredeling als een TGV

Vanaf 1970, toen hij zelf aan de slag ging, heeft Henk ook ervaren hoe cruciaal die goede samenwerking is én was tussen klanten, teeltadviseurs, veredelaars en alle andere medewerkers in het bedrijf, met name voor de resistentieveredeling.

“Als er een Bremiaresistentie werd doorbroken, wisten we dat razendsnel. Daardoor konden onze veredelaars direct aan de slag met de ontwikkeling van nieuwe resistente rassen. Inclusief zaadproductie, -behandeling en -distributie hadden we een gestroomlijnde trein, waarmee we klanten een grote dienst bewezen. Concurrenten noemden ons wel eens een TGV. Die snelheid is nog steeds onze kracht.”

Net als de Keukenhof

In de decennia erna, toen Henk onder meer verantwoordelijk werd voor operations en zaadkwaliteit, herinnert hij zich de verbreding van de sla-assortiment wat betreft bladtypen, kleuren en toepassingen. Ook door de internationalisering. “Consumenten in Frankrijk waren andere bladtypen gewend. Ook de uitbreiding naar Spanje en Italië zorgde voor meer diversiteit. Dankzij de creativiteit van onze veredelaars bieden we nu een prachtig kleurenspectrum. Als je op een selectieveld staat, waan je je in de Keukenhof.”

Waarden van toen en nu

Voor een bezoek aan deze toeristentrekpleister heeft Henk echter geen tijd. Hoewel hij al lang met pensioen is, werkt hij nog als parttime adviseur voor Rijk Zwaan. Vooral omdat hij er zoveel plezier in heeft. “In 1970 werkten er zeventig medewerkers in De Lier, nu telt ons bedrijf vierduizend mensen wereldwijd. Dat is ongelooflijk. Toch zijn de waarden van toen nog altijd actueel. Samenwerken met klanten op alle continenten zorgt dat dat we kunnen inspelen op wat zij nodig hebben, nu en in de toekomst. Slaveredeling blijft top of mind bij Rijk Zwaan.”